CƠ SỞ DỮ LIỆU TRÍCH DẪN
WEB OF SCIENCE

WEB OF SCIENCE 

• Giới thiệu tổng quan thư viện

• Trong suốt quá trình học tập và làm việc, có lẽ ai cũng từng làm nghiên cứu khoa học, làm những báo cáo cần phải trích dẫn tài liệu tham khảo. Ngoài việc tìm kiếm từ Google, liệu rằng có một công cụ nào hỗ trợ trong việc tìm kiếm thông tin, dữ liệu, trích dẫn trong các bài báo quốc tế đã được công bố? 

• Web of Science (WoS) ra đời vào năm 1964, trước đây có tên là Web of Knowledge là một công cụ cung cấp tìm kiếm trích dẫn khoa học đăng ký trực tuyến do Viện Thông tin Khoa học (ISI, Institute for Scientific Information) lập ra. Thừa hưởng di sản của Tiến sĩ Eugene Garfield, người phát minh ra chỉ số trích dẫn đầu tiên trên thế giới, WoS là công cụ phục vụ mạnh mẽ cho việc nghiên cứu khoa học, cung cấp kho tàng về dữ liệu trích dẫn đáng tin cậy. Hiện nay, có sự thừa nhận rộng rãi trong cộng đồng khoa học quốc tế tạp chí khoa học uy tín là các tạp chí được chỉ mục trong danh mục Scopus và danh mục Web of Science Core Collection (WoS, trước đây thường biết với tên gọi phổ biến là ISI). Khi một bài báo được công bố trên WoS thì được xem là bài báo nghiên cứu khoa học uy tín.
• Theo số liệu thống kê, WoS đã được phổ biến đến hơn 9.000 tổ chức học thuật, doanh nghiệp và chính phủ hàng đầu và hàng triệu nhà nghiên cứu tin tưởng sử dụng Web of Science phục vụ trong các nghiên cứu của họ. Dữ liệu từ WoS cho phép người dùng tìm đọc hơn 1,9 tỷ tài liệu tham khảo từ hơn 171 triệu nghiên cứu. 

Ưu và nhược điểm của thư viện

Ưu điểm: 

• Cơ sở dữ liệu lớn, đáng tin cậy. Dữ liệu được chọn lọc kỹ lưỡng, được nhiều tổ chức học thuật tin dùng. 
• Cơ sở dữ liệu lâu đời, có thể tìm kiếm cả các dữ liệu từ 100 năm trước. 
• Quy trình đánh giá và quản lý chặt chẽ bởi đội ngũ biên tập viên nội bộ chuyên gia, lựa chọn cẩn thận nội dung.
• Ngoài việc tìm kiếm tài liệu trích dẫn còn có thể truy cập các bài báo mở (Open Access).
• Có kết nối với Google Scholar, từ đây có thể xem được số lượt trích dẫn và liên kết trực tiếp với dữ liệu trích dẫn của WoS.

Nhược điểm: 

• Không có ngôn ngữ tiếng Việt.
• Các bài báo, tạp chí không phải Open Access thì tốn chi phí khá cao để truy cập vì đều là các tác phẩm có uy tín hàng đầu

• Nội dung thư viện

WoS chia các tạp chí thành bộ lưu trữ chính yếu (core collection) và các bộ lưu trữ khác. Bộ lưu trữ cốt lõi bao gồm:

1. Tạp chí: hiện nay (2020) dữ liệu trích dẫn bao gồm khoảng 22.000 tạp chí của hơn 250 ngành khoa học, phân thành 04 nhóm (thường gọi là danh mục):

– Science Citation Index Expanded (SCIE) với hơn 9.200 tạp chí của khoảng 150 ngành:  lâm sàng, khoa học tự nhiên và ứng dụng, xuất bản từ 1990 đến nay.

– Social Sciences Citation Index (SSCI) với hơn 3.400 tạp chí của các ngành khoa học xã hội, xuất bản từ 1900 đến nay.

– Arts & Humanities Citation Index (AHCI hay A&HCI) với hơn 1.800 tạp chí các ngành nhân văn và nghệ thuật, xuất bản từ 1975. 

– Emerging Sources Citation Index (ESCI) với hơn 7.800 tạp chí của tất cả các ngành khoa học (đây là các tạp chí “dự bị” để xét chọn vào 3 danh mục trên khi đủ điều kiện về chất lượng).

2. Sách

– Book Citation Index (BKCI): Khám phá hơn 104.500 cuốn sách được chọn lọc có biên tập với 10.000 cuốn sách mới được thêm vào mỗi năm. Hơn 53 triệu tài liệu tham khảo được trích dẫn từ năm 2005 đến nay trên tất cả các lĩnh vực.

3. Kỉ yếu hội nghị

Conference Proceedings Citation Index (CPCI): Có hơn 205.000 kỷ yếu hội nghị. Hơn 70 triệu dữ liệu tham khảo được trích dẫn từ năm 1990 đến nay. Đây là chỉ số giúp tiếp cận dễ dàng và nhanh nhất với các nghiên cứu mới nhất, tiên tiến nhất.

Tính năng sử dụng thư viện

• Tìm kiếm (Search): Có 2 loại tìm kiếm là tìm kiếm văn bản, tạp chí (Documents) và tìm kiếm tác giả (Researchers)

+ Documents: Có 2 dạng tìm kiếm là tìm kiếm tạp chí, văn bản (Documents) và tìm kiếm trích dẫn (Cited references). 

• Trong trường tìm kiếm tạp chí, văn bản có rất nhiều lựa chọn tìm kiếm như: theo chủ đề (topic), tên bài báo, tạp chí (Tittle), Tác giả (Author), Nơi xuất bản, một số trường tìm kiếm khá đặc biệt như số DOI, Pubmed ID… Ngoài ra, có thể thêm nhiều trường tìm kiếm và lựa chọn AND (tìm kiếm hết các trường đã chọn), OR (tìm kiếm kết quả thỏa 1 trong các trường tìm kiếm), NOT (loại trừ một số trường, tiêu chí tìm kiếm để giới hạn tìm kiếm). 
• Trong tìm kiếm trích dẫn: Tương tự Documents, chỉ khác về các loại trường tìm kiếm: Tác giả, DOI, năm, chương, trang, tiêu đề… trong trích dẫn

       + Tìm kiếm tác giả (Researchers): 

Có thể tìm kiếm bằng tên tác giả và Mã số tác giả. Mã số Tác giả gồm Mã số Nhà nghiên cứu (ResearcherID) và Mã số ORCID (ORCID ID) có thể được dùng làm từ khóa tìm kiếm và được hiển thị nếu có. Mã số Nhà nghiên cứu (ResearcherID) được thu thập từ các hồ sơ công khai tại www.researcherid.com. Dữ liệu ORCID được thu thập tại www.orcid.org.

• Xuất kết quả tìm kiếm ra Endnote:

Kết quả sau khi tìm kiếm có thể xuất ra các công cụ quản lý thư mục trích dẫn như EndNote, gửi tới InCites để phân tích, lưu lại dưới dạng văn bản, email, hoặc bổ sung đến 5000 mục vào Danh sách Đánh dấu (Marked List). Có thể lưu tối đa 50 Danh sách Đánh dấu (Marked List), trong đó mỗi danh sách có thể có tối đa 50.000 bản ghi.

• Tạo nhắc nhở tìm kiếm

Tạo nhắc nhở tìm kiếm bằng nút Create Alert, hoặc tạo nhắc nhở về các tìm kiếm trước đó trong mục tìm kiếm nâng cao và lịch sử tìm kiếm bằng cách chọn More menu và chọn Create Alert.

• Journal Citation Reports 

Khi nhấp vào tên tạp chí, Journal Citation Reports hiện ra. Trong đó có chỉ số Journal Impact Factor. Đây là chỉ số cho thấy sự tin cậy của bài báo, cho biết số lần bài báo được sử dụng trích dẫn. Ngoài ra còn có xếp hạng và phân loại các trích dẫn. 

Có thể xem chỉ số Impact Factor trong vòng 1 năm và 5 năm

• Analyze Results

WoS sẽ tiến hành phân tích kết quả tìm kiếm theo danh mục dưới dạng hình và/hoặc bảng

• Citation Report

Báo cáo trích dẫn cho phép xem thông tin liên quan đến các hạng mục của kết quả nghiên cứu. Ví dụ: số lượng bài báo trích dẫn cả có và không có tự trích dẫn, thời gian được trích dẫn, thời gian trung bình được trích dẫn cho mỗi mục, và biểu đồ trích dẫn và xuất bản theo thời gian. 

• Đối tượng sử dụng

Nghiên cứu sinh: Đây là đối tượng nên sử dụng Web of Science (WoS). WoS cung cấp các trích dẫn, tạp chí bài báo được cung cấp từ WoS đều là những tài liệu tham khảo có độ tin cậy cao, được trích dẫn nhiều, có thể xem xét mức độ tin cậy qua chỉ số Journal Impact Factor. Có thể xem xét các chỉ số chi tiết của trích dẫn qua Citation Report. Danh mục Web of Science Core Collection (WoS, trước đây thường biết với tên gọi phổ biến là ISI) hiện nay có sự thừa nhận rộng rãi trong cộng đồng khoa học quốc tế tạp chí khoa học uy tín.

WoS giúp cho người nghiên cứu khoa học tìm kiếm các tài liệu liên quan đến nghiên cứu của mình, các nghiên cứu tương tự hay định hướng nghiên cứu sao cho phù hợp với khả năng và môi trường nghiên cứu. Ngoài ra, WoS còn giúp tìm kiếm, lưu trữ các trích dẫn dễ dàng qua tính năng Alert hay Marked List và lưu trên Endnote để có thể trích dẫn trong bài nghiên cứu cũng như dễ dàng tìm đọc lại các tài liệu đã tìm kiếm trước đó.